De laatste jaren komt er steeds meer aandacht voor de samenhang tussen autismespectrumstoornis (ASS) en genderdysforie (GD). Onderzoek heeft aangetoond dat mensen met ASS meer gendervariantie laten zien dan mensen zonder ASS. Door de moeilijkheden passend bij ASS (beperkte sociale vaardigheden, problemen op het gebied van informatieverwerking en moeite met veranderingen) lijkt de reguliere GD-behandeling niet voldoende toegerust voor deze specifieke doelgroep. In dit onderzoek willen we meer inzicht krijgen in de klinische behoeften van jongeren met ASS en GD en hun ouders. Dit doen we door een eerste verkennend onderzoek uit te voeren naar de effecten van een specifieke lotgenotengespreksgroep voor jongeren met ASS en GD op de kwaliteit van leven van deze jongeren.
Door: Kirsten Visser & Tatiana Brandsma
Lees het artikel via deze pagina.
Sportinterventies voor kinderen met autisme: een meta-analyse
Door: Dr. Anke Scheeren
Sportbeoefening door kinderen verhoogt niet alleen hun lichamelijke gezondheid, maar verschillende studies wijzen ook op een vooruitgang in executief functioneren en een afname van internaliserende en externaliserende problematiek. Bij sommige kinderen met autisme lijkt sporten bovendien te leiden tot een vermindering van stereotiepe gedragingen. In een recente meta-analyse door Chan en collega’s (2020) is het effect van sportinterventies onderzocht op het sociaal en communicatief functioneren van kinderen met autisme. Sport zou enerzijds het sociaal-communicatieve gedrag van kinderen kunnen stimuleren door de contactmomenten met de trainer en andere kinderen. Anderzijds zou persoonlijke ontwikkeling en succes op sportief vlak kunnen bijdragen aan meer zelfvertrouwen in een sociale context.
Lees het artikel via deze pagina.
Autisme als meerduidig en politiek fenomeen: een disability
studies perspectief
Door: Leni Van Goidsenhoven & Gert-Jan Vanaken
In de klinische praktijk en onderzoek leggen we vaak met een aantal stellige en schijnbaar neutrale zinnen uit wat autisme is. Maar kunnen we eigenlijk wel weten wat autisme is in een definitief objectieve zin? En is het verantwoord om het medischklinische perspectief steevast naar voren te schuiven als enige verklaring of uitleg? Om deze vragen te beantwoorden, nemen we de lezer mee op verkenning door het interdisciplinaire veld van disability studies. Daarbij bespreken we het belang van ervaringsverhalen, modellen van handicap en het concept ‘neurodiversiteit’. Op basis hiervan beargumenteren we dat autisme een meerduidig en politiek fenomeen is. Dat houdt in dat we autisme beschrijven in contextuele en relationele begrippen en dat we erkenning geven aan de veranderlijkheid van het fenomeen. Via concrete voorbeelden tonen we vervolgens aan waarom een meerduidig en politiek begrip van autisme urgent is, zowel bij de individuele levensloop als bij het denken over vroegdetectie en -interventie. We besluiten met een argument voor een houding van epistemische bescheidenheid en geven suggesties over hoe een meerduidig en politiek begrip van autisme in een klinische en onderzoekscontext kan worden geïmplementeerd.
Lees het artikel via deze pagina.
De dynamiek van autisme van Hans van Dalen
Door: Gerard Nijhof
Hoe komen we aan kennis? In de wetenschap onderzoeken we op een systematische manier onze werkelijkheid. We stellen hypothesen op, toetsen die en bouwen zo aan een theorie. Soms zijn gevonden gegevens op een later moment weer falsifieerbaar. Via deze werkwijze zijn over autismespectrumstoornissen (ASS) de bekende theorieën ontwikkeld. Maar wat is het doel van dit alles? Het antwoord is dat we de wereld willen begrijpen, verklaringen willen vinden voor waarom dingen zijn zoals ze zijn. ‘Ik wil het begrijpen’, is ook de motivatie van de heer Van Dalen, een ervaringsdeskundige, psycholoog, en met een technisch natuurkundige achtergrond (Universiteit van Delft). Hij is geboeid geraakt door zijn eigen autisme dat hij tijdens zijn studie ontdekte.
Download het gratis artikel via deze pagina.
Inhibitie en sensorische gevoeligheid in volwassenen met autisme
Door: Marieke W.M. Kuiper, Hilde M. Geurts & Elisabeth W.M. Verhoeven
Het promotieonderzoek is in samenwerking met het dr. Leo Kannerhuis en de Universiteit van Amsterdam uitgevoerd en richtte zich op de relatie tussen psychofysiologische maten (hartslagvariabiliteit en huidgeleiding) en autismesymptomen bij volwassenen met autisme. Daarbij stond vooral de vraag centraal of het functioneren van het autonoom zenuwstelsel een rol speelt in de grote individuele verschillen in inhibitievermogen en sensorische gevoeligheid tussen mensen met autisme. Meer inzicht in welke factoren een rol spelen bij deze individuele verschillen, kan mogelijk op termijn leiden tot meer passende en gerichte behandelingen. Ook is er een autismespecifieke sensorische gevoeligheidsvragenlijst gevalideerd die vrij te gebruiken is in de klinische praktijk.
Lees het artikel via deze pagina.
Beeldende therapie bij kinderen met ASS
Door: Celine Schweizer
Kinderen met ASS worden in de praktijk vaak verwezen naar beeldende therapie (BT). Deze behandeling is in Nederland erkend als algemene interventie. Toch is er weinig wetenschappelijk bewijs voor eventuele positieve behandelresultaten van BT (ofwel beeldend werken) bij kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS) (Schweizer, Spreen, & Knorth, 2017). Dit proefschrift heeft als doel om kenmerkende elementen uit de praktijk en theorie van BT bij kinderen met ASS te identificeren en evaluatie mogelijk te maken binnen het perspectief van ‘evidence based practice’. De hoofdvraag is: welke typerende elementen in BT kunnen worden geïdentificeerd waarvan verondersteld wordt dat ze bijdragen aan positieve behandelresultaten bij kinderen met ASS, en welke resultaten kunnen worden bereikt wanneer een BT-programma, gebaseerd op deze elementen, wordt toegepast in de praktijk?
Lees het artikel via deze pagina.
De autismepioniers van Nederland, deel 2
Door: Niels Springveld
Leo Kanner en Hans Asperger worden alom beschouwd als de eersten die eind jaren 1930, begin jaren 1940 het syndroom ‘autisme’ beschreven. Veel minderbekend is dat de staf van het Paedologisch Instituut (PI) in Nijmegen rond dezelfde tijd op vergelijkbare wijze over autisme schreef. Dit artikel, het tweede deel van een tweeluik, gaat in op de bundel van Grewel, Prick, Sunier, Kamp en Gaudia (1954), getiteld Infantiel autisme, het eerste boek over autisme in Nederland, waar pi-staflid Ida Frye (1909-2003) aan bijdroeg. Daarnaast besteedt dit artikel aandacht aan de wetenschappelijke carrière van Frye en de levensloop van haar pupil Siem (1932-1977), de eerste Nederlander met een autismediagnose.
Lees het artikel via deze pagina.